گروه گفتگو: اسماعیل میهن دوست، یکی از اعضای هیئت انتخاب بخش مستند نهمین جشنواره ملی فیلم رضوی است این فیلمساز دارای مدرک لیسانس بازرگانی بين الملل و كارگرداني سينما از مجتمع آموزشی سینما است و نويسندگی، كارگردانی و تهیه کنندگی فیلمهای سینمایی، کوتاه، تلویزیونی و مستند زیادی را بر عهده داشته است. تالیف کتاب های سینمایی، نقد و ترجمه مطالب سينمايي درنشريات تخصصي و عضویت در انجمن منتقدان و نويسندگان سينماي ايران از زمان تاسیس و دو دوره عضويت در شوراي مركزي انجمن در سمت بازرس از عمده فعالیت های میهن دوست به شمار می آید. حضور این هنرمند در هیئت انتخاب جشنواره رضوی بهانه ای شد تا در آخرین روز بازبینی آثار ارسالی به دبیرخانه گفتگویی با وی ترتیب دهیم که در ادامه می خوانید:
سطح کیفی آثار دریافتی جشنواره را چگونه ارزیابی می کنید؟
اگر بخواهم صادقانه جواب بدهم باید بگویم سطح کیفی فیلمها خیلی پایین بود البته بخشی از این امر طبیعی است؛ معمولا زمانی که با خیل عظیمی از فیلم مواجه می شوید که از بین آنها باید تعداد اندکی را انتخاب کنید درصد بالایی فیلم کیفیت پایین می بینید. و میانگین سطح فیلمها اغلب پایین است. ولی از این که بگذریم من معتقدم جشنواره رضوی بعد از هشت دوره برگزاری نیاز به یک آسیب شناسی جدی دارد. البته در این میان سهم فیلم سازان در پایین بودن سطح کیفی آثار زیاد نیست زیرا سیاست گزاران و تصمیم گیران کلان جشنواره و کسانی که باید بستر، امکانات و فضا را برای تولیدآثار باکیفیت فراهم کنند، به نظر میرسد در طول سال فقط به برگزاری جشنواره اکتفا می کنند پس نمی توان در گذر زمان انتظار بالارفتن خودبخودی کیفیت فیلم ها را هم داشته باشند. متاسفانه به جرئت می توانم بگویم بعد از هشت دوره برگزاری جشنواره رضوی هنوز یک فیلم فاخر و استاندارد در زمینه موضوع رضوی حتی توسط فیلمسازان باسابقه و حرفه هم ساخته نشده است.که لااقل الگوی مناسبی برای فیلم ساز جوان باشد. به عبارت دیگر فقط فیلم ساز در این امر مقصر نیست و طبیعی است او در وهله اول دنبال ساخت فیلمی تکراریِ سطحی، ،تلویزیونی و شعاری در رابطه با اهداف و موضوعات جشنواره باشد و در وهله دوم در پرداخت موضوعات تکراری تلاشی برای نگاه تازه، ساختار و لحن متفاوت نکند چون نه الگو دارد و نه خود به دلیل فقدان عمق نگاه از ظرفیت و پتانسیل لازم برخوردار است. لذا عملا فیلمهای رضوی به چند به اصطلاح ژانر تکراری با پرداختی ابتدایی محدود شده اند: از قبیل ژانر راهپیمایی یا کاروانهای زیارتی ، ژانر معلولین به دنبال شفا و ژانر دم دست ترین نشانه رضوی که" کبوتر" باشد. این فیلمهای تکراری ، دم دستی و آسان گیر نه شوری دارند و نه تفکری برمی انگیزند و ساخته شدن فیلم متفاوت در این میان یک استثناء است که البته در این دوره هم وجود داشت مثلا در همین موضوعِ تکراریِ شفا گرفتن، با یک فیلم متفاوت مواجه شدیم.
درباره روند انتخاب فیلم ها کمی توضیح دهید.
با دوستان فیلمها را می بینیم، هرکسی یادداشتهای خودش را حین تماشای فیلم برمیدارد و امتیاز لازم را به تشخیص خود می دهد. در پایان، وقتی همه فیلمها دیده شد هرکس کاندیدا های خود را اعلام خواهد کرد. کاندیداهای مشترک، انتخاب و در صورت اختلاف نظر حول آنها بحث شده و اگر به تفاهم نرسیدیم رای گیری انجام خواهد شد. اما با روندی که تا الان پیش رفتیم بعید می دانم نیازی به رای گیری باشد و استنباط من این است ترکیب هیئت انتخاب طوری است که همه فیلمها با تفاهم و اتفاق نظر انتخاب شود.
با توجه به اضافه شدن سبک زندگی به موضوعات جشنواره چه تعداد از فیلم ها به این حوزه وارد شده بودند و آیا واقعا این آثار می تواند در سبک زندگی مردم و رفتار اجتماعی آنها تاثیرگذار باشد؟
تاثیر بر منش و رفتار مخاطبین حرف بسیار پر مسئولیت و ادعای بزرگی است، وقتی آثار مستند حتی فیلمهای فاخر، خوش ساخت و حرفه ای آن بیننده و امکان نمایش وسیعی ندارند چطور می توانند تاثیرگذار باشند! اما اگر شرایط لازم را برای ارتباط با مخاطب پیدا کند بله، ار آنجا که این حوزه موضوعات را متنوع و فضا را بازتر کرده است پس اگر شرایط لازم ایجاد شود سبک زندگی متاثر از اهداف جشنواره رضوی می تواند تاثیرگذار باشد.
آثار ارسال شده در بخش احادیث به چه شکل بودند؟
تعدادآثار در این بخش خیلی اندک است احتمالا آنها نیز در دو بخش اصلی و سبک زندگی قراربگیرند
آیا فیلم ها در سطحی قرار داشتند که کار انتخاب را برای شما دشوار کنند؟
متاسفانه چون سطح فیلم ها بالا نبود از این نظر بله انتخاب دشوار بود.
آیا فیلمی هم بود که شما را به وجد بیاورد؟
بله چند مورد بود. در سینمای مستند موضوع خیلی مهم نیست نگاه فیلمساز به موضوع است که از اهمیت زیادی برخوردار است خوشبختانه در مجموع به چند مورد برخوردیم که این ویژگی به درستی در آنها استفاده شده بود.
روند اجرایی جشنواره را چطور ارزیابی می کنید؟ در این زمینه انتقاد یا پیشنهادی دارید؟
همه چیز بسیار عالی بود و من در این زمینه از تمام هیئت اجرایی صمیمانه تشکر می کنم.
نظرتان در مورد ترکیب اعضای هیئت انتخاب در بخش مستند چیست؟
سینما خانواده خیلی وسیعی نیست. من تمام اعضای هیئت انتخاب این دوره از جشنواره را به خوبی می شناختم و از انتخاب ها راضی هستم.
آیا پیش آمده اعضای هیئت در انتخاب فیلمی با هم دچار اختلاف سلیقه شوید و در این صورت چطور این مشکل را حل کردید و یا عمدتا اختلاف بیشتر بر سر چه موضوعی بوده است؟
نه نظرها تا الان تا حدود زیادی به هم نزدیک بود، به نظر من سوای اینکه باید سطح کیفی فیلمهای مسابقه را حفظ کرد بد نیست امکان نمایش و دیده شدن فیلمها را بیشتر کرد. بخصوص سینمای مستند و کوتاه که عرصه نمایش آن محدود است. به همین دلیل علیرغم اینکه همه فیلمها سطح کیفی بالایی ندارند از آنجا که برای فیلم ساز مهم است فیلمش دیده شود شاید اعلام شود تعدادی از این فیلم ها در بخشی جنبی به نمایش گذاشته شود.
آیا فیلم های هم بود که اعضا بدون هیچ بحثی آن را برای بخش مسابقه انتخاب کنند؟
بله
در این دوره از جشنواره کیفیت آثار سینماگران را چطور ارزیابی می کنید؟
باز هم می گویم متاسفانه آثار در سطح بالایی نبود البته چند اثر شاخص در بین فیلمها وجود داشت اما در مجموع فیلم های ارسالی انتظارات را تا این لحظه برآورده نکرده اند.
________________________________________
یک فیلمساز باید جامعه شناسی، روانشناسی، ادبیات، فلسفه و تاریخ بداند تا عمق نگاه و بینش پیدا کند.
________________________________________
پیشنهادتان برای فیلم سازان چیست؟
تکنولوژی دیجیتال، شرایط فیلم سازی را آسان کرده است. به فیلمسازان جوان توصیه می کنم که کماکان فیلم بسازند، مرتب تجربه کنند و خود را محک بزنند تا رشد کنند؛ چرا که از یکسو دیکته نانوشته غلط ندارد و از سوی دیگر فقط در صورت ساخت فیلم است که نقاط ضعف و قوت شان مشخص می شود، اما علیرغم این توصیه، تاکید می کنم آسانگیر نباشند و سوای ارتقاء دانش سینمایی و زیباشناختی خود دانش اجتماعی و بینشی خود را هم بالا ببرند یک فیلمساز الان باید جامعه شناسی، روانشناسی، ادبیات، فلسفه و تاریخ بداند تا عمق نگاه و بینش پیدا کند. در عین حال هم نمی گویم تا زمانی که همه این دانشها را کسب نکردند فیلم نسازند. باید همزمان هر دو بعد قضیه را تقویت کنند.
اضافه شدن بخش سبک زندگی رضوی به این دوره از جشنواره در تولید آثار کیفی تر نقشی داشته است؟
بله. وقتی موضوع محدود نباشد بستر وسیعتری برای طرح دغدغه ها فراهم شده و نگاه ها هم بازتر می شود.
به نظر شما آیا مرزی بین سینمای مستند و داستانی وجود دارد؟
از ابتدای تاریخ سینما و از زمان فیلم برادران لومیر تا الان این موضوع محل بحث و چالش سینماگران و تئوری پردازان سینمایی بوده است، هرکسی دیدگاه خودش را دارد و اتفاق نظر وجود ندارد. به گمان من از یک بعدی سینما سینماست و مستند و داستانی ندارد. باید دید دستمایه و مصالح فیلمساز چیست. اگر دسمایه یک اتفاقی است که در واقعیت و در لحظه میافتد یا یک بازسازی می شود و یا موضوع و دستمایه اتفاق واقعی است که در گذشته اتفاق افتاده است ما با مستند سر و کار داریم ولی اگر دستمایه تخیل فیلمنامه نویس باشد ما با سینمای داستانی طرف هستیم. اما در هر دو اثر مستند و داستانی نکته مشترک مهم، مقوله روایت است که اغلب در هر دو گونه، بویژه در مستند به آن کم توجهی می شود. وجوه مشترک دیگر وجوه زیبایی شناختی، دکوپاژ و میزانسن است اگر به نکات گفته شده در مستند توجه نکنیم در آن صورت به تمام فیلمهای دوربینهای مداربسته می توان لقب مستند داد.
نظرتان را راجع به سینمای موضوعی و سفارشی بگویید.
به نظر من همیشه یک سفارش دهنده وجود دارد یک موقع هست شما خودت به خودت سفارش می دهی، یه زمان هم دیگران به تو سفارش می دهند و سفارش فی نفسه نه مذموم است و نه خوب .بستگی به خود فیلمساز دارد که چگونه به موضوع نگاه می کند و اگرهوشمندی و رندی به خرج دهد میتواند موضوع سفارشی از صافی ذهن خودش بگذراند و فیلم را طوری بسازد. که هم سفارش دهنده راضی باشد و هم خود.
برگزاری جشنواره را در یزد چگونه ارزیابی می کنید؟
اولین بار نیست که به یزد سفر کرده ام. 8 سال پیش چون اینجا تدریس می کردم با این شهر و مردمش آشنایی پیدا کردم و دریافتم غیر از اینکه یزد مردمی صمیمی و مهمان نواز دارد، از فرهنگ و تاریخ غنی و جذابی هم برخوردار است و برگزاری جشنواره در این بستر اتفاق میمون و مبارکی است.
حرف آخر:
توصیه ام به فیلمسازان جوان یزدی این است که به انتخاب یا عدم انتخاب فیلمهایشان توسط هیئت انتخاب یا داوران جشنواره اهمیت زیادی ندهند. فیلم بسازند و مهم تر از آن فیلم ببینند . مهمترین مرجع آموزشی، دیدن فیلم است. نمونه های داخلی یا خارجی خوب بخصوص در سینمای مستند کم نیست و در عصر حاضر امکان دیدن آنها مهمترین نعمتی است که باید قدر آن را دانست.
|
این خبر را با دوستان خود به اشتراک بگذارید           | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 مخاطبان آن لاین یزدفردا -فرداییان همیشه همراه یزدفردا در سراسر جهان |
> مطلب این صفحه را به زبان دلخواه خود ترجمه کنید |
||||||||
|
|||||||||
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
جمعه 22,نوامبر,2024